KNX dla profesjonalisty cz. 3 – Wykorzystanie Systemu KNX – informacje wstępne i sterowanie oświetleniem
Wykorzystanie Systemu KNX – informacje wstępne
Mimo że w pojedynczym systemie KNX liczba urządzeń może dochodzić nawet do 57600 został on zaprojektowany z myślą o niewielkich budynkach: domach prywatnych, pensjonatach, niewielkich budynkach użyteczności publicznej. Stosowany jest w takich budynkach do zadań takich jak sterowanie oświetleniem, ogrzewaniem, roletami czy bezpieczeństwem.
Sterowanie oświetleniem
Odpowiednie oświetlenie jest niezbędne dla człowieka zarówno do pracy, jak i odpoczynku.
Można wyróżnić światło naturalne i światło sztuczne. System KNX umożliwia sterowanie zarówno jednym i drugim. W standardowej instalacji elektrycznej za pomocą przełącznika załącz/wyłącz można sterować przepływem prądu przez urządzenie oświetlające. W systemie KNX jako sterowanie oświetleniem rozumie się: załączanie, wyłączanie, ściemnianie, rozjaśnianie sterowane wysłaniem żądania przez użytkownika lub sterowane automatycznie np. porą dnia, czy nastawionym natężeniem. Do sterowania dostępem naturalnego źródła światła używa się rolet okiennych. Dzięki sprzęgnięciu tych dwóch działań możliwe jest osiągnięcie idealnych warunków dla użytkownika oraz – co często jest najistotniejsze – oszczędności finansowych, ze względu na mniejsze zużycie energii elektrycznej.
W systemie KNX każdy element instalacyjny jest adresowany i grupowany w większe jednostki. Umożliwia to zaprojektowanie scen oświetleniowych i sterowanie nimi, tak jak pojedynczymi urządzeniami z dowolnego miejsca dostępowego KNX. Dodatkowe możliwości daje sprzęgnięcie sterowania oświetleniem i innymi podsystemami np. sterowaniem klimatyzacją, czy bezpieczeństwem.
Załączanie i wyłączanie źródła światła może być sterowane indywidualnie, grupowo i centralnie. Ponadto żądanie może być zaprogramowane w harmonogramie – uruchamiane czasowo, sterowane pilotem zdalnego sterowania, czy czujnikiem ruchu. Natężeniem oświetlenia może sterować czujnik natężenia światła. Każda edycja parametrów oświetlenia może być wysłana z innego podsystemu.
Prawidłowo umieszczone i zaprogramowane czujniki natężenia wraz z roletami okiennymi i odpowiednio umieszczonym oświetleniem pozwalają na utrzymanie we wnętrzu budynku zadanych parametrów światła niezależnie od pory dnia i ilości dostarczonego naturalnego światła znacznie przy tym zmniejszając koszt oświetlenia budynku.
Przykładowo w dużym pomieszczeniu biurowym czujniki natężenia światła mogą się znajdować nad każdym biurkiem określając jakość warunków pracy. Zbędne a nawet niekorzystne może się wtedy okazać pełne oświetlanie sali. Stanowiska najdalej od okien mogą potrzebować światła sztucznego o niewielkim natężeniu, natomiast stanowiska przy oknach – zależnie od pory dnia – wręcz przeciwnie – mogą potrzebować zmniejszenia ilości światła. Czujnik natężenia światła wyśle wtedy odpowiednią instrukcję do rolet przymykając je do odpowiednio dobranego poziomu. Działania te będą odbywać się płynnie przez cały dzień będąc niezauważalnym tłem pracy.
Zastosowanie scen świetlnych znacząco zwiększa wygodę użytkowania. Każde pomieszczenie w domu pełni kilka funkcji i przygotowywane jest na rożne wydarzenia. Również oświetlenie powinno być dopasowywane do tych sytuacji. Przykładowo salon, jako główne pomieszczenie w domu pełni funkcje sali telewizyjnej i jadalni. Podczas rodzinnej kolacji zaprogramowane będzie uruchomienie na 80% światła górnego oraz lampy przy kredensie z zastawą, natomiast przy zastosowaniu salonu jako sali telewizyjnej niezbędne będzie wyłączenie oświetlenia górnego, zamknięcie rolet, załączenie lamp tylnych na 30% oraz wysunięcie ekranu i uruchomienie rzutnika. Zestaw takich funkcji uruchamiany będzie wciśnięciem jednego przycisku na pilocie. Samo przejście między scenami może odbywać się płynnie. Dodatkowym atutem może być użycie oświetlenia salonu w systemie bezpieczeństwa. W czasie dłuższej nieobecności mieszkańców oświetlenie będzie symulować aktywność domowników, zaś w wypadku uruchomienia alarmu włamaniowego całe oświetlenie może błyskać ułatwiając ochronę budynku.
Maciej Turski
