„Napędy w inteligentnym domu” – Forum branżowe

Forum Branżowe, Maciej Turski

Odcinek 3 – Napędy w inteligentnym domu

Napędy stanowią nieodłączną część inteligentnych domów. W wielu przypadkach klient nie ma świadomości z korzyści, jakie generuje połączenie rolet czy żaluzji z pozostałymi technologiami w domu jak oświetlenie czy ogrzewanie. Może okazać się, że jedynie brak wiedzy lub świadomości ogranicza go przed zakupem komplementarnego rozwiązania. Jest wyraźna przestrzeń do poprawy, gdyż nabywcy napędów często nie decydują się na pełną automatykę i odwrotnie. Niejednokrotnie wystarczało uświadomienie inwestora o możliwościach integracji napędów z inteligentnym domem, by znacząco poprawić sprzedaż – poznajmy je.

Popularnym terminem w automatyce budynków jest scena świetlna. Wyobraźmy sobie duży salon z jadalnią i kuchnią – ile możemy mieć obwodów świetlnych w takiej przestrzeni? Często kilkanaście! Lampy sufitowe, wiszące i stojące, kinkiety, linki, paski LED, podświetlenia mebli – w jakiś sposób trzeba nimi sterować. Zamiast półmetrowej baterii przycisków naściennych wykorzystuje się właśnie sceny, czyli kompozycje świetlne. Każdy z czterech przycisków załącza inny zestaw oświetlenia jak np. kolacja, przyjęcie, gotowanie czy film.

Wraz z popularyzacją rozwiązań automatyki termin „scena świetlna” okazał się jednak zbyt ograniczony. Lepszym sformułowaniem okazuje się „scenariusz”, gdyż dotyczy nie tylko oświetlenia, ale też m.in. multimediów, klimatyzacji i napędów. No właśnie – napędów. Uruchamiając scenę film nie tylko chcielibyśmy przygotować odpowiednią oprawę świetlną, wyciszyć radio kuchenne i wentylację oraz włączyć projektor. Prawdopodobnie należy również wysunąć ekran projekcyjny (a czasem również windę z projektorem) oraz zacienić pomieszczenie osłonami okiennymi. W przypadku sceny przyjęcie prawdopodobnie warto byłoby zablokować rolety w pozycji podniesionej, by nie zamknąć żadnego z gości w ogrodzie.

Przedstawione powyżej rozwiązania nastawione były na komfort i wygodę domowników. Czy do tego ogranicza się automatyka? Absolutnie nie! Skupmy się zatem na generowaniu oszczędności. Pełne zacienianie stanowi ważny element domów pasywnych. To jeden z kluczowych elementów umożliwiających osiągnięcie tak wyśrubowanych parametrów energetycznych domu. Jeśli więc sprawdza się tam, pomoże w każdym domu! Jak rolety mogą wspierać pracę systemu grzewczego? Zacznijmy od podstaw. Nocą dom przez okna wypromieniowuje energię, zaś w ciągu dnia zbiera ją. Sprzężenie ruchu rolet z kierunkiem geograficznym fasady oraz ruchem słońca umożliwi znaczne obniżenie rachunków za ciepło. Co ciekawe, skorzystamy na tym rozwiązaniu również latem – wtedy jednak troszczymy się o chłód. Ma to przełożenie na komfort oraz (w przypadku posiadania klimatyzacji) również oszczędność energii elektrycznej. Co ważne – nie są to wyszukane, czy egzotyczne funkcje inteligentnego domu – to standard, który bez problemu można wdrożyć na każdej instalacji.

Inną sytuacją jest zabezpieczenie napędów przed szkodliwym wpływem środowiska. Silne podmuchy wiatru mogą uszkodzić żaluzje zewnętrzne czy elektrycznie rozsuwane markizy w ogrodzie. Te drugie nie skorzystają również na długotrwałej ekspozycji na słońce ani opadach deszczu czy gradu. W tych przypadkach również może pomóc automatyka – a konkretniej proste czujniki pogodowe: wiatru i deszczu. Sprawią one, że zakupiony osprzęt będzie służył po prostu dłużej.

Przyjrzyjmy się jeszcze jednej, zdecydowanie najmniej komfortowej sytuacji – włamaniu do mieszkania. Czy w tym przypadku napędy mogą w czymkolwiek pomóc? Okazuje się, że tak. Zamknięcie rolet antywłamaniowych może zatrzymać złodzieja w pułapce na czas dojazdu służb ochrony. Ponadto, wraz z zablokowaniem włączników światła zapewni absolutną ciemność w pomieszczeniach. Z pewnością nie będzie to coś, czego rabuś spodziewał się w ciągu dnia. I wreszcie – efekt psychologiczny – inteligentny dom odstrasza złodziei, gdyż czują się zagrożeni i obserwowani. Sam ruch rolet po wykryciu nieproszonego gościa może spowodować jego ucieczkę. Co ważne, tak jak w przypadku powyższych przykładów, opisany scenariusz jest możliwy i łatwy do wdrożenia. Wystarczy inteligentny dom zintegrowany z napędami w domu oraz prosty sygnał z systemu alarmowego.

W każdym z tych przykładów inteligentny dom, czyli po prostu automatyka budynku przedstawia się jako coś addytywnego, jako element dodatkowy, często luksus. Warto zwrócić jednak uwagę, że w każdym wariancie – domu inteligentnym i mniej bystrym – na automatykę trzeba ponieść koszt. W przypadku ogrzewania – jest to koszt termostatów naściennych, podobnie w przypadku rekuperacji czy klimatyzacji. W przypadku napędów będą to często centrale bezprzewodowe i piloty wielostrefowe. Może więc warto pozostawić klienta z pytaniem, czy nie lepiej byłoby wydać (często tylko odrobinę) więcej, by skorzystać ze wszystkich możliwości opisanych powyżej?

W następnym artykule opiszę metodę przygotowania okablowania do napędów w taki sposób, by sprawdziło się ono zarówno w instalacji opartych na standardowych przełącznikach naściennych, modułach bezprzewodowych, jak i pełnej, przewodowej automatyce domu.

 

Maciej Turski,

[email protected] ds. inteligentnych domów i nowoczesnych technologii w budownictwie,
autor książki „10 mitów inteligentnych domów”